Wat was er mis met opdat? Thread poster: Gerard de Noord
|
|---|
Gerard de Noord 
France
Local time: 04:42
Member (2003)
English to Dutch
+ ...
Als scholier verbaasde ik me er al over dat woorden van de ene op de andere generatie in onbruik raken. Ik moest woorden als noest, ootmoed en koen in het woordenboek opzoeken en had toen al het vermoeden dat het Nederlands behalve het woord ook de betekenis van het woord kwijtraakte: de synoniemen in het woordenboek dekten niet meer helemaal wat de term ooit betekend moest hebben.
Veertig jaar geleden was 'opdat' nog een doodnormaal voegwoord, tegenwoordig durf ik het niet meer te ... See more Als scholier verbaasde ik me er al over dat woorden van de ene op de andere generatie in onbruik raken. Ik moest woorden als noest, ootmoed en koen in het woordenboek opzoeken en had toen al het vermoeden dat het Nederlands behalve het woord ook de betekenis van het woord kwijtraakte: de synoniemen in het woordenboek dekten niet meer helemaal wat de term ooit betekend moest hebben.
Veertig jaar geleden was 'opdat' nog een doodnormaal voegwoord, tegenwoordig durf ik het niet meer te gebruiken, terwijl ik er bij vertalingen uit het Duits en Frans werkelijk behoefte aan heb. Ik begrijp wel dat termen voor vergeten (on)deugden uit de mode raken: kuisheid zal ooit de weg gaan van kloek. Maar wat was nou de reden dat we 'opdat' en 'daartoe' moesten verliezen? Die woorden hadden in het Nederlands toch ook nog steeds een doel?
Welke woorden missen jullie in jullie werk?
Groeten,
Gerard ▲ Collapse
| | | | | De kuise Suzanna | Sep 27, 2012 |
Een noeste werker, een koene ridder, een ootmoedige prinses (dat laatste was de titel van een toneelstuk dat ik zo'n 45 jaar geleden met mijn oma gezien heb).
Waarom durf je opdat en daartoe niet meer gebruiken? Ik gebruik ze wel hoor. Het zijn mooie Nederlandse woorden waar niets verkeerd mee is.
| | | | Henk Peelen
Netherlands
Local time: 04:42
Member (2002)
German to Dutch
+ ...
SITE LOCALIZER | Achter "opdat" kan prima een aanvoegende wijs worden geplaatst | Sep 27, 2012 |
Dat was mij ook al een paar keer opgevallen.
De dikke vandalen stelt dat zodat en opdat synoniemen zijn, maar opdat is "ruimer", laat meer ruimte over voor overdenking, persoonlijke verantwoordelijkheid, relativering en zo en geeft uiteingelijk veel meer handelingsvrijheid. Dat snapt men gewoon niet meer. Alles is zwart-wit.
Neem een jas mee, opdat je niet natregene.
Neem een js mee, zodat je niet natregent.
Liever het bijwoord van gevolg "zodat", dan is het altijd zo dat... See more Dat was mij ook al een paar keer opgevallen.
De dikke vandalen stelt dat zodat en opdat synoniemen zijn, maar opdat is "ruimer", laat meer ruimte over voor overdenking, persoonlijke verantwoordelijkheid, relativering en zo en geeft uiteingelijk veel meer handelingsvrijheid. Dat snapt men gewoon niet meer. Alles is zwart-wit.
Neem een jas mee, opdat je niet natregene.
Neem een js mee, zodat je niet natregent.
Liever het bijwoord van gevolg "zodat", dan is het altijd zo dat het verleden, liefst de kerk, de bankiers of de "Haagse Elite" jou verkeerd heeft behandeld.
Alle kleur in je hersenen moet met bleekwater uitgedelgd worden, zodat de mensen zich apathisch, slaafs en opgefokt gaan gedragen. Klinkt cynisch, maar het is wel zo.
Ni Dieu, Ni Maitre ... Nihilisme. ▲ Collapse
| | | |
Henk Peelen wrote:
Alle kleur in je hersenen moet met bleekwater uitgedelgd worden, zodat de mensen zich apathisch, slaafs en opgefokt gaan gedragen. Klinkt cynisch, maar het is wel zo.
Als de context, stijl en register er zich toe lenen, niet bang zijn en gewoon blijven gebruiken; alleen op die manier blijft taal mooi, elegant en origineel. Pech voor diegenen die in elke zin niet verder komen dan "deuh" en "toch?".
[Edited at 2012-09-28 06:20 GMT]
| | |
|
|
|
| Je hebt helemaal gelijk, maar.... | Sep 28, 2012 |
het hangt volledig af van de doelgroep voor wie je de tekst schrijft, of dit enige zin heeft. Helaas kan je niet voor elk doel mooie, elegante en originele teksten gebruiken. Als ik vertalingen van bijsluiters van geneesmiddelen corrigeer, streep ik woorden als "opdat" en "alvorens te.." consequent weg en vervang ze door directe omschrijvingen met "om te" en "voordat..". Verreweg de meeste mensen zullen woorden als "opdat" en "alvorens" nooit zelf actief gebruiken, dat is een gegeven waar je toc... See more het hangt volledig af van de doelgroep voor wie je de tekst schrijft, of dit enige zin heeft. Helaas kan je niet voor elk doel mooie, elegante en originele teksten gebruiken. Als ik vertalingen van bijsluiters van geneesmiddelen corrigeer, streep ik woorden als "opdat" en "alvorens te.." consequent weg en vervang ze door directe omschrijvingen met "om te" en "voordat..". Verreweg de meeste mensen zullen woorden als "opdat" en "alvorens" nooit zelf actief gebruiken, dat is een gegeven waar je toch rekening mee moet houden. Als ik die woorden dan wel gebruik, haken de meeste mensen (van degenen die al de moed hebben opgebracht om een bijsluiter te lezen) direct af - en dat is juist wat je probeert te voorkomen. ▲ Collapse
| | | | Michiel Zijlstra
Netherlands
Local time: 04:42
Member (2005)
English to Dutch
+ ...
| Beetje ouderwets maar taalkundig niets mis mee | Sep 28, 2012 |
Ik vind het zelf wat ouderwets en gebruik het NOOIT.
Taalkundig is er natuurlijk niets mis mee.
| | | | | In juridische teksten | Sep 28, 2012 |
komen opdat en daartoe nog regelmatig voor... net als 40 jaar geleden:)
| | | | | Ergens heb je gelijk, maar (alweer die "maar")... | Sep 29, 2012 |
Titia Meesters wrote:
het hangt volledig af van de doelgroep voor wie je de tekst schrijft, of dit enige zin heeft. .... Als ik die woorden dan wel gebruik, haken de meeste mensen (van degenen die al de moed hebben opgebracht om een bijsluiter te lezen) direct af - en dat is juist wat je probeert te voorkomen.
Dat is inderdaad zo, maar daar in meegaan, is ook ergens gevaarlijk. De volgende "stap" is immers dat je ook gewoonweg geen correct Nederlands meer kan schrijven omdat er grote groepen zijn die daar niet toe in staat zijn en die - en lach alsjeblieft niet, want dit gebeurt wel degelijk! - als ze merken dat iets "normaal geschreven is" afhaken omdat het "te saai is".
Buiten uiteraard het feit dat bijvoorbeeld het gebruik van "opdat" en "omdat" verschillende grammaticale structuren vereisen, duiden dergelijke zogenaamd archaïsche woorden/uitdrukkingen/zinsneden wel degelijk verschillende situaties/nuances aan en ik vind het gewoon heel erg jammer dat dergelijke nuances aanbrengen in taal niet langer zou mogen of kunnen. Als we nog lang op deze wijze doorgaan, wordt onze taal zo plat als een vijg...
Mijn eigen conclusie is dan ook: meegaan, zoals Titia correct opmerkte, enkel als het doel belangrijk genoeg is en die toegeving rechtvaardigt. In alle andere gevallen: voet bij stuk houden.
[Edited at 2012-09-30 08:00 GMT]
| | | | There is no moderator assigned specifically to this forum. To report site rules violations or get help, please contact site staff » Wat was er mis met opdat? | Protemos translation business management system | Create your account in minutes, and start working! 3-month trial for agencies, and free for freelancers!
The system lets you keep client/vendor database, with contacts and rates, manage projects and assign jobs to vendors, issue invoices, track payments, store and manage project files, generate business reports on turnover profit per client/manager etc.
More info » |
| | CafeTran Espresso | You've never met a CAT tool this clever!
Translate faster & easier, using a sophisticated CAT tool built by a translator / developer.
Accept jobs from clients who use Trados, MemoQ, Wordfast & major CAT tools.
Download and start using CafeTran Espresso -- for free
Buy now! » |
|
| | | | X Sign in to your ProZ.com account... | | | | | |
Login to reply/comment 
